Berke Atabey

Humboldt Forum birkaç sene öncesinde inşa edilen bir müze ve kültür merkezi. İçinde ücretli ve ücretsiz sergiler bulunuyor. Canımız sıkıldıkça ya da aklımıza düştükçe bu ücretsiz sergilerden yararlanıyoruz.

Yapının tarihi ve Alman toplumundaki konumu epey tartışmalı.Humboldt Forum’un bulunduğu alan, 15. yüzyılda inşa edilen Prusya Kraliyet Sarayı’na ev sahipliği yapıyormuş. Saray, Prusya kralları ve Alman imparatorlarının ikametgâhıymış ve II. Dünya Savaşı sırasında büyük ölçüde hasar görmüş. 1950’de hasarlı bina yıkılmış ve Doğu Almanya tarafından modern görünümlü bir Cumhuriyet Sarayı yapılmış. Doksanlara geldiğimizde ise yeni bina bu kez asbest nedeniyle kapatılmış ve yıkılmış. 2002’de aslına uygun olarak yeniden inşa edilmesine karar verilmiş. Bu bir sürü eleştiriyi de beraberinde getirmiş.

Alınan aksiyonların Doğu Almanya tarihini silmeye çalıştığı ve birleşmenin ardından Doğu Almanya mirasının küçümsendiği düşünülüyor. Geçmişe ait otoriter mimariye dönüşün Almanya’nın demokratik değerleriyle uyuşmadığı da söyleniyor. Dışında orijinal sarayın barok mimarisi korunsa da içinde modern bir mimari uygulanmış. Uzmanların mutlaka daha güzel ve yenilikçi fikirleri vardır ama ben binanın bu hâlini epey beğeniyorum.

Bu binanın misyonlarından biri de Almanya’nın kolonel tarihiyle hesaplaşmak. Bu bağlamda içerisinde anlamlı sergiler var. Artık müzecilik anlayışı değişiyor biliyoruz ki. Ülkeler geçmişleriyle hesaplaşmak zorunda bırakılıyor. Almanya bunu en iyi yapan ülkelerden biri. Yine de yapılanlar yeterli mi ya da yeterli olabilecek bir hâli var mı emin değilim.

Humboldt Forum’un içerisindeki etnoloji koleksiyonu çok kapsamlı, hem de ücretsiz. Afrika, Amerika, Okyanusya ve Asya’dan gelen eserleri barındırıyor. Ayrıca bir de Asya Sanatı Müzesi bulunuyor. Özellikle Afrika ve Okyanusya sergileri benim her seferinde uğradığım kısımlar. Dönem dönem değişiyor eserler. Modern sanatçıların sergileriyle birleştiriliyor.

Fotoğraflardaki eserler Okyanusya’dan. Uzak ve egzotik topraklar. Müzede gözümün alışık olmadığı bu kocaman eserleri görmek beni her seferinde çok şaşırtıyor. Afrika eserleri de benzer bir etki yapıyor. Fotoğraflar ne kadarını yansıtıyor bilmiyorum ama ağaçtan oyulmuş direkler metrelerce uzunlukta, oda birkaç salon büyüklüğünde.