Berke Atabey

Özlem tavsiyelerinden biri daha. İkinci Dünya Savaşı’na katılan cephedeki kadınların röportajlarından oluşan bir kolaj. Okuduğum savaşla ilgili ilk kitap Dalton Trumbo’nun Savaş Sahiden Bitti mi? isimli kitabıydı. İlkokula gidiyordum. Gece 9’da yatmak zorundaydım ama 9’a kadar kitaplıktan istediğim kitabı alıp okuyabilirdim. Bizimkiler kitaplardan zarar gelmeyeceğine inanmış olacak, şimdi olsa çocuk kapağını açsa terapiste götürürler. Kitap, tüm uzuvlarını ve duyu organlarını kaybetmiş bir askerin hastane sürecini anlatır. Adam boynundan sarkan deri parçasıyla güneşin sıcaklığını hisseder. Duymaz, görmez. Bir bitkiden pek farkı kalmamıştır. Savaşın vahşetiyle yüzleştiğim o ilk kitaptan beri savaşa ilişkin neler okudum ve izledim. Her seferinde şaşıracak bir şey buluyoruz. Tuhaf değil mi? Biter sanıyorsun ama vahşetin ucu bucağı yok. Bu kitap bize kadınların savaşını anlatıyor. Savaşta regl olmak gibi çok basit gündelik bir durumdan, can verenken can alan olmak gibi kocaman felsefi soruları da tetikliyor. Zamanın ruhu ne tuhaf. Savaşa ve vatana dair düşünceler ne kadar da değişmiş zamanla. Hikâye zaman zaman epey yanlı, zaten öyle olmasa göğüs gerilemezdi bunca acıya ve vahşete. Bugünden bakınca savaşta iyi kalınamayacağını biliyoruz artık.